BES Sözlük

Hayat sigortalarının ilk uygulamaları ile birlikte 1792 yılında İngiltere'de ortaya çıkmış olan, çok güçlü bir matematiksel ve istatistiksel altyapı gerektiren, sigorta, uzun vadeli yatırımlar ve emeklilik ile ilgili fiyatlandırma ve risk analizine yönelik hesaplama ve tahmin yöntemlerinin bütününü içeren bilim dalı.

Sigorta şirketine tabi bir sıfatı olmaksızın, belli bir bölge içinde, sigorta şirketlerinin nam ve hesabına sigorta sözleşmelerine aracılık eden veya bunları sigorta şirketleri adına yapmayı meslek edinen, sözleşmenin akdinden önce hazırlık çalışmalarını yürüten ve sözleşmenin uygulanması ile tazminatın ödenmesine yardımcı olan gerçek veya tüzel kişiler.

Emeklilik şirketi tarafından, aktarım amacıyla kendisinden hesap özeti talep eden katılımcıya veya sponsor kuruluşa gönderilen, mevcut planın kesintileri, avantajları vb. bilgileri içeren form.

Katılımcı ve sponsor kuruluş tarafından imzalan veya aktarım yapacak şirkete gönderilen, sözleşme kapsamındaki birikimlerin başka bir şirkete aktarımı talebini içeren form.

Emeklilik sözleşmesine göre vadesinde ödenmeyen katkı payının ödeme tarihini takip eden üç ay içinde, ilgili hesaba herhangi bir ödeme yapılmaması durumunda, ilgili sözleşmede ödemeye ara verildiği kabul edilir.

Katılımcının yada sponsor kuruluşun, sözleşmenin yürürlüğe girmesi aşamasında yaptığı, emeklilik sözleşmesinde belirtilen düzenli katkı payı tutarının üzerindeki ödemeler. 

Kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak, bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın arttırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulmasını teminen, gönüllü katılıma dayalı ve belirlenmiş katkı esasına göre oluşturulan emeklilik sistemi.

Emeklilik şirketleri tarafından katılımcılara yada sponsor kuruluşa sunulan emeklilik sözleşmelerine aracılık eden veya bunları emeklilik şirketi adına yapan gerçek kişi.

Emeklilik sözleşmesi çerçevesinde katılımcı ad ve hesabına ödenen katkılar ve bu katkılara ilişkin her türlü getirinin katılımcı bazında izlendiği hesap.

Katılımcı tarafından ödenen katkı paylarının %30'u oranında devlet tarafından katılımcının emeklilik hesabına ödenen tutar.  

Devlet katkısı ve getirilerinin izlendiği, katılımcının bireysel emeklilik hesabı kapsamındaki alt hesap.

Bir takvim yılında hak kazanılabilecek maksimum devlet katkısı tutarıdır, yıllık toplam brüt asgari ücretin %30’u kadardır. Bu limiti aşan katkı / ek katkı payları için ödendiği yılları takip eden takvim yıllarında da devlet katkısı hesaplaması ve ödemesi yapılır.

Katılımcıya sunulan fonlara, giriş aidatına, yönetim gideri kesintisine ve fon toplam gider kesintisine dair bilgileri, bunlara ilişkin hesaplamalar ve emeklilik sözleşmesinin uygulanmasına dair diğer teknik esaslar. 

Katılımcının birikimlerine ilişkin örnek mali projeksiyonlar ile sistemde kalma ve yıllık gelir sigortası dahil emekli olma seçeneklerini içeren, katılımcının varsa diğer emeklilik sözleşmelerinden de emekli olması gerektiğini belirten form.

Katılımcının emekliliğe hak kazanmadan (sistemde 56 yaşını ve 10 yılını tamamlamaması) sistemden çıkış yapması durumudur.

Emeklilik şirketi nezdinde bireysel emeklilik hesabı açılması, hesaba katkı payı ödenmesi, ödenen katkı paylarının tercih edilen fonlarda yatırıma yönlendirilmesi ve hesapta biriken paraların hak sahiplerine ödenmesine ilişkin esas ve usuller ile tarafların bu kapsamdaki diğer hak ve yükümlülüklerini düzenleyen sözleşme.

Fon toplam gider kesintisi içinde yer alan ve fon portföyünün giderlerini karşılamak üzere yapılan, fon net varlık değeri üzerinden yapılan kesinti.

Katılımcının, bireysel emeklilik sistemine ilk defa katılması sırasında veya farklı bir şirkette ilk defa emeklilik sözleşmesi akdetmesi halinde sözleşmenin kurulduğu aşamada veya sonlandırma anında ertelenmiş olarak alınabilecek olan kesinti tutarıdır.

Gruba bağlı emeklilik sözleşmesinin ve işveren grup emeklilik sözleşmesinin uygulama biçimini belirleyen teknik esaslar.

Emeklilik sözleşmesine göre ad ve hesabına bireysel  emeklilik hesabı açılan fiil ehliyetine sahip gerçek kişi.

Emeklilik sözleşmesine göre ödenen tasarrufa yönelik tutar.

Katılımcının emeklilik sözleşmesi devam ederken vefatı halinde ödemenin yapıldığı, Medeni Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, katılımcı tarafından tayin edilen ve kimliği sözleşmede belirtilen kişi veya kişiler. (Sözleşmede beyan edilmemiş veya lehtar tayini işlemi sonradan iptal edilmişse hak sahibi, katılımcının vefatı halinde kanuni mirasçılarıdır. Katılımcı, sözleşme süresi boyunca lehtarı değiştirebilir veya lehtar tayin etme işlemini iptal edebilir. Lehtar emeklilik sözleşmesinde taraf değildir.)

Özel olarak portföy yöneticiliği faaliyetinde bulunmak üzere sermaye piyasası mevzuatında belirlenen şartları yerine getirerek Sermaye Piyasası Kurulu’ndan yetki belgesi almış anonim şirket.

Emeklilik Yatırım fonu portföyündeki varlıların saklandığı, Sermaye Piyasası Kurulu’nca uygun görülen saklama kuruluşu.

Çalıştıkları kurum tarafından emeklilik hesaplarına katkı yapılan katılımcıların, işveren tarafından kendi emeklilik hesaplarına yatırılan katkı payları ve bunların getirilerinin tamamını veya bir kısmını hak etmeleri için, bireysel emeklilik sözleşmesi çerçevesinde belirlenen hak ediş kuralları ve süresidir.

Bireysel emeklilik faaliyetlerinin gerektirdiği giderlerin karşılanması için, emeklilik sözleşmesinde belirtilmek kaydıyla katkı payları ile katılımcının birikimi üzerinden yapılabilecek kesinti tutarıdır.

**Sözleşmenin ilk yılı yönetim gider kesintisi uygulanmaz. 2. ve 5.yıllar arasında her yıl için ilgili takvim yılının ilk 6 ayında geçerli olan aylık brüt asgari ücretin %8,5’ine karşılık gelen maktu tutar sözleşme yılı başında birikimlerden indirme suretiyle tahsil edilir.  Sözleşmenin 6.yılından itibaren giriş aidatı ve yönetim gideri kapsamında herhangi bir kesinti yapılmaz.